H oφθαλμίατρος Δήμητρα Οικονόμου απαντά στις πιο συχνές ερωτήσεις για την οφθαλμολογική υγεία μας!

Δήμητρα Οικονόμου Οφθαλμίατρος – Χειρούργος Ενηλίκων & Παίδων

Τα μάτια μας είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας. Τα προσέχουμε όμως όσο
χρειάζεται; Πόσο συχνά επισκεπτόμαστε τον οφθαλμίατρό μας; Η κ. Δήμητρα
Οικονόμου Οφθαλμίατρος – Χειρούργος Ενηλίκων & Παίδων μας απαντά στις πιο
συχνές ερωτήσεις που απασχολούν όλους, σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη από την έντυπη έκδοση του Ideesmagazine.

 Ποιες είναι οι σημαντικότερες αιτίες απώλειας όρασης;
Παγκοσμίως οι σημαντικότερες αιτίες απώλειας όρασης είναι ο καταρράκτης, το μη
διορθωμένο διαθλαστικό σφάλμα, η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδας, το
γλαύκωμα και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Από αυτές, οι δύο πρώτες
είναι αναστρέψιμες και στις υπόλοιπες, με έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη
θεραπεία, μπορούμε να επιβραδύνουμε την εξέλιξη.
 Δεν έχω προβλήματα όρασης. Πρέπει να πηγαίνω στον οφθαλμίατρο; Κάθε
πότε πρέπει να κάνουμε ένα οφθαλμολογικό check up;
Δεδομένου ότι αρκετές οφθαλμολογικές παθήσεις δεν προκαλούν συμπτώματα στα
αρχικά τους στάδια, συστήνεται ένα οφθαλμολογικό check up κάθε 1 – 1,5 χρόνο,
εφόσον δεν εντοπιστεί παθολογία. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος εξατομικεύεται. Η
οφθαλμολογική εξέταση είναι επίσης απαραίτητη, διότι μπορεί να ανιχνεύσει
πρώτη διαταραχές που αφορούν στη συστηματική υγεία του ατόμου, για
παράδειγμα αλλοιώσεις διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας στο διαβήτη τύπου 2.

Ποιες είναι οι πιο συχνές οφθαλμικές παθήσεις των παιδιών; Από ποια
ηλικία και κάθε πότε πρέπει να εξετάζεται από Οφθαλμίατρο ένα παιδί;
Συχνές παθήσεις της παιδικής – εφηβικής ηλικίας είναι η απόφραξη ρινοδακρυϊκού
πόρου, η επιπεφυκίτιδα ποικίλης αιτιολογίας (π.χ. ιογενής/ αλλεργική), η
αμβλυωπία («τεμπέλικο μάτι»), ο στραβισμός, ο κερατόκωνος κλπ. Η εκτίμηση των
βρεφών έχει ως στόχο να εντοπίσει παθολογία που χρειάζεται άμεση παρέμβαση
(π.χ. συγγενής καταρράκτης, συγγενές γλαύκωμα, αμφιβληστροειδοπάθεια της
προωρότητας). Η ηλικία 3 – 5 ετών συστήνεται για την έγκαιρη διάγνωση της
αμβλυωπίας ή/και των παραγόντων κινδύνου, διότι η πρώιμη και κατάλληλη
παρέμβαση έχει φανεί ότι επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην αρμονική
ανάπτυξη του οπτικού συστήματος του παιδιού. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος
εξατομικεύεται.

Μυωπία στους ενήλικες. Αυξάνεται ή μειώνεται με την πάροδο του χρόνου;
Η μυωπία τυπικά ξεκινά και εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της παιδικής και εφηβικής
ηλικίας. Ωστόσο, η μυωπία με έναρξη στην ενήλικη ζωή (adult – onset myopia)
αποτελεί περίπου το 1/3 των περιστατικών μυωπίας στις Δυτικές χώρες. Η
εκδήλωσή της χαρακτηριστικά συμβαίνει κατά τα φοιτητικά χρόνια της ζωής του
ατόμου (πιθανότατα λόγω της πολύωρης μελέτης – κοντινής εργασίας) και
αναμένεται εξέλιξη με σχετικά αργούς ρυθμούς ως την ηλικία περίπου των 30 ετών.

Η παθολογική μυωπία αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία, όπου το υψηλό
διαθλαστικό σφάλμα συνοδεύεται από χαρακτηριστικές εκφυλιστικές αλλοιώσεις
των χιτώνων του οφθαλμού και ως εκ τούτου καθίσταται αναγκαία η τακτική
παρακολούθηση. Ορισμένες μορφές καταρράκτη μπορούν επίσης να προκαλέσουν
μυωπική εκτροπή.

 Τι είναι ο καταρράκτης; Μπορεί να προληφθεί;
Ο φακός του οφθαλμού είναι φυσιολογικά διαυγής. Με την πάροδο του χρόνου, ο
φακός σκληραίνει και θολώνει, οδηγώντας σε θολή όραση. Το φαινόμενο αυτό
ονομάζεται καταρράκτης. Πέρα από την ηλικία, παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση
ή επιδείνωση του καταρράκτη αποτελούν ορισμένα φάρμακα (π.χ.
κορτικοστεροειδή), το τραύμα, η υπεριώδης ακτινοβολία, ορισμένες συστηματικές
παθήσεις (π.χ. διαβήτης) και το κάπνισμα. Ο συγγενής καταρράκτης (παρών κατά
τη γέννηση) απαιτεί άμεση παρέμβαση, προκειμένου να αναπτυχθεί σωστά το
οπτικό σύστημα του παιδιού.
 Τι προκαλεί ο διαβήτης στα μάτια μας;
Ο διαβήτης είναι υπεύθυνος για μια ποικιλία οφθαλμολογικών διαταραχών, όπως
είναι η ασταθής διάθλαση, η επιρρέπεια σε αγγειακές αποφράξεις και σε
οφθαλμικές φλεγμονές, η επιτάχυνση του καταρράκτη. Περίπου το 30% των
διαβητικών ασθενών αναπτύσσει διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Πρόκειται,
ουσιαστικά, για μικροαγγειοπάθεια (νόσο των μικρών αγγείων), η οποία, χωρίς
παρακολούθηση ή/και κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε
αμφιβληστροειδικές αιμορραγίες, οίδημα της ωχράς κηλίδας με διαταραχή στην
κεντρική όραση, σχηματισμό παθολογικών αγγείων (νεοαγγείωση), αιμορραγία
υαλοειδούς και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.

 Γιατί το γλαύκωμα αποκαλείται «ύπουλος κλέφτης της όρασης»; Ποια είναι
τα συμπτώματα που πρέπει να μας θορυβήσουν;
Το γλαύκωμα είναι μία ομάδα παθήσεων, με κοινό γνώρισμα τη χαρακτηριστική
βλάβη του οπτικού νεύρου και, κατά συνέπεια, του οπτικού πεδίου. Στην Ευρώπη,
το 2.6% – 3% του πληθυσμού πάσχει από πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοιχτής γωνίας
(ΠΓΑΓ), το οποίο έχει «ύπουλη» έναρξη και εξέλιξη. Δηλαδή, δεν προκαλεί
θορυβώδη συμπτωματολογία, αντιθέτως προκαλεί διαταραχές στο περιφερικό
οπτικό πεδίο, οι οποίες γίνονται αντιληπτές από τον ασθενή σε προχωρημένο και
μη αναστρέψιμο στάδιο. Ιδιαίτερα τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό ΠΓΑΓ έχουν
αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου σε σχέση με το γενικό πληθυσμό και
χρειάζονται προληπτικό έλεγχο για το γλαύκωμα σε νεότερη ηλικία (περίπου από 40
ετών) και πιο τακτική παρακολούθηση. Όσον αφορά στη διαμόρφωση στενής
γωνίας, εκεί η οξεία αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης συνοδεύεται από
κεφαλαλγία, ερυθρότητα οφθαλμών και θολή όραση, συμπτώματα που απαιτούν
άμεση οφθαλμολογική εκτίμηση.

Σύγχρονος τρόπος ζωής, υπολογιστής και κινητά. Πόσο επιβαρύνουν τα
μάτια μας;
Η παρατεταμένη εργασία μπροστά σε οθόνη (π.χ. υπολογιστής, tablet, κινητό)
μπορεί να προκαλέσει μια σειρά διαταραχών, όπως η αίσθηση ξένου
σώματος/ξηρού οφθαλμού, η θόλωση της όρασης, η κεφαλαλγία. Αυτό συμβαίνει,
διότι μειώνεται η συχνότητα του φυσιολογικού βλεφαρισμού, ο οποίος διατηρεί την
οφθαλμική επιφάνεια ενυδατωμένη και υγιή. Για το λόγο αυτό, συστήνονται τα
συχνά διαλείμματα από την οθόνη και η σωστή φροντίδα της οφθαλμικής
επιφάνειας σύμφωνα με τις οδηγίες των οφθαλμιάτρων. Η παρατεταμένη κοντινή
απασχόληση και ο μειωμένος χρόνος στους εξωτερικούς χώρους έχουν
ενοχοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες για την αύξηση της συχνότητας της μυωπίας
στα παιδιά. Ειδικά στις Ασιατικές χώρες το ποσοστό της μυωπίας φτάνει ακόμη και
στο 80% των παιδιών.

Δήμητρα Οικονόμου
Οφθαλμίατρος – Χειρούργος Ενηλίκων & Παίδων
Βύρωνος &Κανούτα 1
Τηλ: 2431025779
Κιν: 6936914515
Info: www.ofthalmos –diathlasi.gr