Το Adolescence έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο γιατί συνδυάζει με εξαιρετικό τρόπο την τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με ένα βαθιά επίκαιρο κοινωνικό ζήτημα: την ευαλωτότητα των εφήβων στον ψηφιακό κόσμο.
Η επιτυχία του, ωστόσο, δεν οφείλεται μόνο στη σκηνοθεσία, το σενάριο ή την ατμοσφαιρική ένταση. Η πραγματική του δύναμη πηγάζει από τον τρόπο που αγγίζει έναν καθολικό φόβο: την ανησυχία των γονιών για το τι πραγματικά συμβαίνει στις ζωές των παιδιών τους, πίσω από τις οθόνες τους. Σε μια εποχή όπου η διαδικτυακή πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο επικίνδυνη από τον φυσικό κόσμο, η σειρά γίνεται ένας καθρέφτης της άγνοιας, των παραλείψεων και των ενοχών μιας ολόκληρης κοινωνίας που συχνά αδυνατεί να προστατεύσει τους πιο ευάλωτους. 
Ο συνδυασμός καθηλωτικού storytelling και μιας βαθιάς, σχεδόν υπαρξιακής ανησυχίας για την ασφάλεια των παιδιών στον ψηφιακό κόσμο είναι αυτός που έχει μετατρέψει το Adolescence σε κάτι παραπάνω από μια επιτυχημένη σειρά – σε μια πολιτισμική στιγμή που προκαλεί σκέψη, διάλογο και, ενδεχομένως, δράση.
Zητήσαμε από τρεις Τρικαλινές επιστήμονες στο χώρο της Ψυχολογίας και της Παιδαγωγικής να μας καταθέσουν την άποψη τους.
Μα αφορμή την ταινία ‘’Adolesceence’’κάνω κάποιες σκέψεις, έχοντας
στο νου μου μια σκέψη του Ελύτη ‘’από τότε που ένας άνεμος με
εμπόδισε, με όλους τους ανέμους ταξιδεύω’. Ως ειδική παιδαγωγός
λοιπόν, καθώς τα περιστατικά βίας στα σχολεία αυξάνονται, θα έλεγα
ότι οι μαθητές μας χρειάζεται να ασκηθούν στην ευαλωτότητα , στο
θάρρος ,που πρέπει να επιδείξουν σε δύσκολες καταστάσεις ,αλλά και
στη ψυχική ανθεκτικότητα, τη θετική αναπλαισίωση των όποιων
δυσκολιών συναντάνε στην καθημερινότητά τους. Η ‘’ώρα του κύκλου’’
θα ήταν μια καλή πρακτική να εφαρμοστεί στα σχολεία μας, μια ώρα
την εβδομάδα να μπορούν οι μαθητές να μιλούν για τα προβλήματά
τους ,ώστε να γίνουμε ως εκπαιδευτικοί, κοινωνοί των ανησυχιών των
μαθητών μας.
Άλλωστε, ‘Όταν δεν αρέσει μια παράσταση, δεν αλλάζεις το κοινό, αλλάζεις την παράσταση’ (Μπέρτολτ Μπρεχτ)
Ελένη Λιούτα, Ειδική Παιδαγωγός
Το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο γιατί θίγει έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των γονιών: την αδυναμία τους να κατανοήσουν και να προστατεύσουν τα παιδιά τους σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο ψηφιακό κόσμο. Η εφηβεία, αντίθετα με την κοινή αντίληψη ότι είναι από μόνη της μια «δύσκολη» ηλικία, είναι στην πραγματικότητα η περίοδος όπου γίνονται ορατά θέματα τα οποία έχουν θαφτεί κάτω από το χαλί – οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με τις παραλείψεις, τις ασυνέπειες και τα μη επιλυμένα θέματα της παιδικής ηλικίας. Οι συγκρούσεις, η απομάκρυνση ή η δυσκολία επικοινωνίας στην εφηβεία δεν προκύπτουν ξαφνικά, αλλά είναι το αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο έχει δομηθεί η σχέση γονέα-παιδιού από τα πρώτα χρόνια της ζωής.
Η σειρά λειτουργεί ως ένα ισχυρό αφυπνιστικό μήνυμα για την αναγκαιότητα της πρόληψης. Οι γονείς πρέπει να καλλιεργούν από νωρίς έναν ανοιχτό και ασφαλή δίαυλο επικοινωνίας, να μην δαιμονοποιούν την τεχνολογία αλλά να εκπαιδεύονται μαζί με τα παιδιά τους στη σωστή χρήση της και, κυρίως, να είναι συναισθηματικά διαθέσιμοι. Η πρόληψη δεν σημαίνει έλεγχος ή αυστηρή επιτήρηση, αλλά κατανόηση, διάλογος και ενίσχυση της συναισθηματικής ανθεκτικότητας του εφήβου. Αντί να αντιδρούν με φόβο ή πανικό, οι γονείς μπορούν να αξιοποιήσουν σειρές όπως το «Adolescence» για να ξεκινήσουν ουσιαστικές συζητήσεις με τα παιδιά τους, να εξερευνήσουν μαζί τους τις προκλήσεις του ψηφιακού κόσμου και να οικοδομήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης που θα λειτουργήσει ως προστατευτικός παράγοντας απέναντι στους πραγματικούς κινδύνους.
Ευτέρπη Παπαγεωργίου, Ψυχολόγος -Παιδοψυχολόγος
Βασικό μέσα στη συγκεκριμένη οικογενειακή τραγωδία είναι ένα διαγενειακό
τραύμα που ξεκινάει από τον πατρικό παππού που είναι ένας σκληρός πατέρας που ασκεί
σωματική βία στον πατέρα του Jamie και ουσιαστικά του αμφισβητεί τον ανδρισμό του και
αυτό έπειτα μεταφέρεται και στον μικρό γιο. Βασικός πυρήνας της σειράς αυτής είναι το
μεγάλο ερώτημα τι είναι άντρας, τι είναι γυναίκα, τι σημαίνει ανδρισμός. Αυτό μεταφέρεται
στον μικρό γιο που θέλει τις γυναίκες να επιβεβαιώσουν τον ανδρισμό του διαφορετικά
γίνονται απειλητικές για το ίδιο του το είναι. Το είδαμε στο δολοφονημένο κορίτσι, το ίδιο
και στην ψυχολόγο και την ανάγκη που είχε να πάρει την αναγνώριση του από εκείνη ως
γυναίκα . Σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικό να δούμε πόσο πολύ περνάει το
απαγορευμένο σε ό,τι έχει να κάνει με τη σεξουαλικότητα και τη σωματικότητα.
Κάθε φορά που γινόταν ερώτηση σχετικά με την επιθυμία, με τη σεξουαλικότητα, με την
επιθετικότητα, ο μικρός θύμωνε και έλεγε. Αυτό επιτρέπεται; Επιτρέπεται να μιλήσουμε γι
αυτό; Κι αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε μάθει ότι η επιθυμία, η σεξουαλικότητα είναι
κάτι που μπορούμε να το μιλάμε, να το επικοινωνούμε. Το κομμάτι του ανδρισμού είναι
παθογενές σε αυτή την οικογένεια και παρατηρούμε την αντιπαράθεση με τον αστυνομικό
που παρόλο που υπάρχει το στερεότυπο ότι ο αστυνομικός είναι ο σκληρός, εκείνος είναι
πιο ασφαλής , διότι έχει άλλα βιώματα. Αναφέρει ότι ήταν καλά στη δική του οικογένεια,
ότι ήτανε καλά στις σχέσεις του με τα κορίτσια και δεν εχει ανάγκη να επιβεβαιώσει τον
ανδρισμό του. Είναι εκείνος που είναι πιο χαλαρός στο μεγάλωμα του παιδιού του , είναι
εκείνος που θα τηλεφωνήσει στη γυναίκα του να της πει ότι τη σκέφτεται, είναι εκείνος που
θα πει στο γιο του ότι τον αγαπάει και ότι θέλει να βγούνε για φαγητό μαζί ακόμα κι αν δεν
είναι ο μεγάλος ποδοσφαιριστής.
Ο Jamie είναι στη δύσκολη φάση της εφηβείας που νιώθει αόρατος, έχοντας έναν πατέρα
που κάθε φορά που ο Jamie δεν είναι αυτός που θα ήθελε να είναι, όταν δεν βάζει το γκολ
ο γιος του, όταν χάνει την μπάλα, κοιτάζει αλλού. Άρα αυτο που αισθάνεται το παιδί από
τον πατέρα του είναι η απόρριψη. Από την άλλη η μητέρα είναι το πρόσωπο που
κουκουλώνει το σύμπτωμα, δεν βγάζει στην επιφάνεια τη συναισθηματική δυσκολία που
έχουν στη σχέση τους ο πατέρας με τον γιο. Παίρνει έτσι έναν πιο ελαφρύ ρόλο στην
οικογένεια. έχει μεγάλη σημασία να λεκτικοποιουμε το συναίσθημα, να εκφράζουμε τι
αισθανόμαστε και κυρίως αυτό που δεν μιλιέται στο οικογενειακό σύστημα. Ακόμη και η
κόρη εκφράζει κάποια στιγμή τη θηλυκότητα της αλλά ενοχοποιημένα. Ο μεγάλος εχθρός
είναι τα κοινωνικά δίκτυα και η αλόγιστη χρήση τους. Οι γονείς μπορεί να αισθάνονται ότι
τα παιδιά τους είναι ασφαλή σωματικά αλλά ψυχικά πόσο ασφαλή είναι;
Είναι σημαντικό να στραφεί το γονικό και εκπαιδευτικό σύστημα προς αυτή την κατεύθυνση, να
δημιουργηθεί χώρος για επικοινωνία, χώρος για επικοινωνία του συναισθήματος, ώστε ο
έφηβος να μη νιώθει αόρατος , να αναπτυχθεί η ψυχική ανθεκτικότητα, ώστε να υπάρχει
συναισθηματική ασφάλεια.
Μαρία Γαλάνη, Ψυχολόγος -Ψυχοθεραπεύτρια
