Οι Εκδόσεις Γράφημα και το Βιβλιοπωλείο Παπαγιάννη παρουσιάζουν το ιστορικό μυθιστόρημα
«Ιαχές και Ψίθυροι» του Βαγγέλη Ντελή το Σάββατο 11 Μαΐου 2024 στις 8μ.μ. στον χώρο εκδηλώσεων του Μουσείου Τσιτσάνη. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης θα μιλήσουν για το βιβλίο:
1. Βασίλης Αδάμος – Φιλόλογος
2. Στέλλα Μιχαηλίδου – Φιλόλογος
3. Βίκη Ιακωβάκη – Παιδαγωγός-Ηθοποιός
Την εκδήλωση θα πλαισιώσει η μουσικός κα Λάσκου Κωνσταντία. Θα ακολουθήσει συζήτηση και θα απαντηθούν ερωτήσεις από τον συγγραφέα και τους συμμετέχοντες.
Ας γνωρίσουμε τον συγγραφέα :
Ο Βαγγέλης Ντελής γεννήθηκε στο χωριό Ορφανά του Νομού Καρδίτσας το 1969. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών στο τμήμα Αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης και εργάστηκε σε ανασκαφές στη Δυτική Θεσσαλία. Διατηρούσε φροντιστήριο Μέσης Εκπαίδευσης και διορίστηκε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως Φιλόλογος το 2002. Έχει διακριθεί σε πολλούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, με κυριότερους του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και των Δελφικών Αγώνων Ποίησης. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών.
Δυο λόγια για το βιβλίο :
Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα, το οποίο αναφέρεται στη σύγχρονη Ιστορία της περιοχής της Θεσσαλίας. Συγκεκριμένα έχει ως βάση τον φριχτό θάνατο χιλιάδων Ιταλών στρατιωτών τον χειμώνα του 1943 – 44 στα Άγραφα, με επίκεντρο τον οικισμό Νεράιδα πάνω από τη Λίμνη Πλαστήρα.
Το ιστορικό μυθιστόρημα ενώνει στην ουσία την επιστήμη της Ιστορίας με την τέχνη της Λογοτεχνίας. Εμπεριέχει αρκετά πραγματικά στοιχεία, ονόματα, γεγονότα, ημερομηνίες και χρησιμοποιώντας μυθοπλασία εντάσσει και ορισμένους ήρωες που δεν υπήρξαν στην πραγματικότητα, όπως και κάποια δευτερεύοντα γεγονότα, όπως τα φαντάζεται ο συγγραφέας, χωρίς ωστόσο να επηρεάσει την ιστορική αλήθεια.
Οι Ιταλοί της Μεραρχίας Πινερόλλο βρέθηκαν απέναντι από τους Δυτικοθεσσαλούς στρατιώτες στο Αλβανικό μέτωπο κατά την εαρινή των Ιταλών στο Ύψωμα 731. Εκεί, μετά από λυσσαλέα μάχη, στην οποία για τις τελευταίες είκοσι μέρες Διοικητής των ιταλικών δυνάμεων ήταν ο ίδιος ο Μουσολίνι, δεν κατάφεραν οι Ιταλοί να περάσουν και να προελάσουν στην Ελλάδα. Αναγκάστηκαν οι Γερμανοί να αλλάξουν τα σχέδιά τους και να εισβάλουν στην Ελλάδα από τη Μακεδονία τον Απρίλιο του 1941. Αργότερα όμως η Διοίκηση της Θεσσαλίας δόθηκε στη Μεραρχία Πινερόλλο. Υπήρχε ήδη μένος κατά των Θεσσαλών. Η Μεραρχία αυτή αποτελούνταν κυρίως από στρατιώτες της Βόρειας Ιταλίας, αρκετά μορφωμένους. Όμως υπήρχαν και πολλοί φασίστες, ειδικά στο χώρο των υψηλόβαθμων στελεχών. Το καλοκαίρι του 1943 έγιναν πολλές επιθέσεις των ιταλικών δυνάμεων κατά των ελληνικών πόλεων και χωριών είτε για να απωθήσουν τους αντάρτες είτε για αντίποινα κατά των χωρικών που βοηθούσαν τους αντάρτες. Στο Δομένικο και στον Αλμυρό είχαμε μαζικές εκτελέσεις αμάχων. Όμως τον Σεπτέμβριο του 1943 οι Ιταλοί συνθηκολόγησαν και έναν μήνα μετά μπήκαν στον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων και των Ελλήνων κατά των Γερμανών. Σ’ αυτό το διάστημα έγιναν σημαντικές ζυμώσεις στον ιταλικό στρατό. Στον μήνα κατά τον οποίο οι Ιταλοί δεν ανήκαν σε κανένα στρατόπεδο έγιναν προσπάθειες είτε να αφοπλιστούν και τον οπλισμό τους να τον χρησιμοποιήσουν οι Έλληνες αντάρτες είτε να παραδοθούν στους Γερμανούς από φόβο αντιποίνων των Ελλήνων. Υπήρχαν όμως και κάποιοι Ιταλοί στρατιώτες που είχαν αποφασίσει να πολεμήσουν στον πλευρό των Ελλήνων από την πρώτη μέρα. Όταν όμως μπήκαν ξανά οι Ιταλοί στον πόλεμο, ακόμη και αυτοί οι στρατιώτες αφοπλίστηκαν και οδηγήθηκαν όλοι στον οικισμό Νεράιδα, πάνω από την Κοιλάδα της Νεβρόπολης, όπου σήμερα βρίσκεται η Λίμνη Πλαστήρα, και αφέθηκαν εκεί χωρίς φάρμακα, χωρίς οπλισμό, χωρίς Διοίκηση, χωρίς τρόφιμα…
Στις 27 Νοεμβρίου οι Γερμανοί επιτέθηκαν και σκότωσαν πολλούς αρρώστους και όσους συνάντησαν στον οικισμό. Πάνω από χίλιοι τάφοι υπήρχαν στην είσοδο του οικισμού μέχρι το 1957, οπότε και ειδικό κλιμάκιο Ιταλών έκανε την ανακομιδή των οστών τους. κανείς δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των νεκρών εκείνης της περιόδου. Όσοι Ιταλοί στρατιώτες επιβίωσαν διανεμήθηκαν στα χωριά των Αγράφων και στα πεδινά. Παρατηρήθηκε τότε το εξής παράδοξο: οι άνθρωποι που λίγους μήνες πριν είδαν τα σπίτια τους και τις περιουσίες τους να καίγονται από τις ιταλικές δυνάμεις ήταν αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι που τώρα έσωζαν τη ζωή των στρατιωτών εκείνων. Δημιουργήθηκαν φιλίες τότε μεταξύ των δύο λαών. Οι μορφωμένοι Ιταλοί βοήθησαν τους χωρικούς να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους, τους έμαθαν νέες τεχνικές απόσταξης και παρασκευής τυριών. Αρκετοί Ιταλοί έμειναν και μετά το τέλος του πολέμου και κάποιοι παντρεύτηκαν σε κείνα τα χωριά. Ήταν μια φωτεινή στιγμή ανθρωπισμού μέσα στον πόλεμο.
Στο μυθιστόρημά μου περιγράφεται όλο αυτό το πλαίσιο μέσα από τέσσερις ήρωες: τον Λοχαγό Τάσο Κωνσταντό, ο οποίος πριν τον πόλεμο ήταν δάσκαλος. Τον Ιταλό Λοχία Σάντρο Περτίνι, ο οποίος είχε σπουδάσει ελληνική φιλολογία στην Ιταλία. Τον Λοχαγό Αμάτι, που ήταν καθηγητής Λατινικών και Αρχαίων Ελληνικών σε ένα Λύκειο στην Ιταλία. Την Αμαλία, μία δεκαοχτάχρονη γυναίκα, της οποίας η οικογένεια χάθηκε στον βομβαρδισμό του Αλμυρού από τους Ιταλούς. Μέσα από τον έρωτα αυτών των νέων περιγράφεται όλο το δράμα των Ιταλών.
Ταυτόχρονα στο μυθιστόρημα υπάρχει εκτενής αναφορά στη γενοκτονία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, με κύριο υπαίτιο τον Στρατηγό Μέρτεν, υπαρκτό πρόσωπο, ο οποίος ευθυνόταν για πάνω από 46.000 νεκρούς Εβραίους που με δική του διαταγή μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στο Άουσβιτς – Μπριγκενάου. Στα πλαίσια της μυθοπλασίας, ο θησαυρός των Εβραίων, ο οποίος δεν έχει βρεθεί ακόμη, εικάζεται ότι μεταφέρθηκε και θάφτηκε κάπου στα Άγραφα. Έτσι πλέκονται οι δύο ιστορίες, των Ιταλών στρατιωτών και της μεταφοράς του θησαυρού.
Τέλος, υπάρχει ο σύγχρονος ήρωας του μυθιστορήματος, ο Δημήτρης Λάβδας, ο οποίος είναι πολεμικός ανταποκριτής και ο μοναδικός συγγενείς του Τάσου Κωνσταντού, ο οποίος βέβαια τώρα βρίσκεται σε μεγάλη πια ηλικία. Όταν ο Δημήτρης ενημερώνεται για τον θάνατο του θείου του, ξεκινάει μια παράξενη αναζήτηση, που θα τον οδηγήσει να σκαλίσει το παρελθόν μαζί με την Μυρτώ, μια γυναίκα με την οποία συνδέεται ερωτικά, και ανακαλύπτουν πολλά κρυμμένα μυστικά μέσα από καταιγιστική εξέλιξη γεγονότων .
Στο τέλος όλες οι ιστορίες και τα πρόσωπα ενώνονται και αποκαλύπτονται οι αλήθειες.
Υπάρχει η κάθαρση, υπάρχει όμως και ο πόνος και η απώλεια. Υπάρχουν τα εγκλήματα πολέμου, για τα οποία κανείς δεν τιμωρήθηκε. Υπάρχει πάντα ο έρωτας και η φιλία και η ελπίδα.
Το «Ιαχές και ψίθυροι» είναι ένα μυθιστόρημα που κρατάει τον αναγνώστη, αν και είναι ογκώδες. Ανακαλύπτει κανείς στις σελίδες του ανθρώπινα πάθη, τη δύναμη των όπλων, τα φριχτά εγκλήματα, αλλά και τη δύναμη της αγάπης. Ταυτίζεται με τους ήρωες και ανακαλύπτει πράγματα για τη σύγχρονη Ιστορία μας που σίγουρα δεν τα γνώριζε. Είναι ένα μυθιστόρημα γραμμένο με κινηματογραφική γραφή, που δεν κουράζει, που ωστόσο συγκινεί και προβληματίζει.
