Η βία κατά των γυναικών είναι μια παγκόσμια πανδημία. Είναι μια ηθική προσβολή για όλες τις γυναίκες, ένα σημάδι ντροπής για όλες τις κοινωνίες κι ένα σημαντικό εμπόδιο για μια συνεκτική, ισότιμη και αειφόρο ανάπτυξη. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που παρουσιάζει το ert.gr, το φαινόμενο παρουσιάζει αυξητική τάση. Την ίδια ώρα, κοινωνικές ομάδες και φορείς, κυρίως εθελοντών, στέλνουν με τον δικό τους τρόπο μηνύματα ευαισθητοποίησης και αφύπνισης.
Στον πυρήνα της, η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι η εκδήλωση μιας βαθιάς έλλειψης σεβασμού –μιας αποτυχίας των ανδρών να αναγνωρίσουν την εγγενή ισότητα και αξιοπρέπεια των γυναικών. Πρόκειται για ζήτημα θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η βία μπορεί να λάβει πολλές μορφές: από εγχώριες επιθέσεις έως την εμπορία ανθρώπων, από τη σεξουαλική βία σε εμπόλεμες ζώνες μέχρι τον γάμο παιδιών, ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων και γυναικοκτονία. Βλάπτει το άτομο και έχει σοβαρές συνέπειες για τις οικογένειες και την κοινωνία. Πρόκειται όμως και για ένα πολιτικό ζήτημα.
Η Ελληνική Αστυνομία προτρέπει τα θύματα να μη διστάσουν ούτε μία στιγμή να αναφέρουν τι τους έχει συμβεί. Οι Αρχές τα συμβουλεύουν να καλέσουν αμέσως το 100. Εάν δεν μπορούν να μιλήσουν, να στείλουν γραπτό μήνυμα (sms) στο 100 με την ακριβή διεύθυνση, το ονοματεπώνυμο και το είδος της επείγουσας ανάγκης (για παράδειγμα: «δέχομαι βία», «κινδυνεύει η ζωή μου»). Ακόμα, μπορούν να μεταβούν στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα, να επικοινωνήσουν με τις Υπηρεσίες Ενδοοικογενειακής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας ή να ζητήσουν από κάποιον άλλον να ενημερώσει την Αστυνομία, όπως από κάποιο οικείο τους πρόσωπο. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οποιοσδήποτε γνωρίζει κάποιον ή κάποια που υφίσταται ενδοοικογενειακή βία μπορεί να το καταγγείλει καθώς πρόκειται για αδίκημα που διώκεται αυτεπάγγελτα και συνεπώς η Αστυνομία, από τη στιγμή που θα ενημερωθεί, θα επιληφθεί άμεσα και θα παρέχει στο θύμα την απαιτούμενη βοήθεια και προστασία.
Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να αφορούν αποκλειστικά στη βία κατά των γυναικών, τα περισσότερα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας φαίνεται να τις αφορούν. Συγκεκριμένα:
- μεταξύ των ετών 2017 και 2018, παρατηρήθηκε αύξηση 23% στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, ενώ
- το 2019 παρέμειναν τα ποσοστά στα ίδια υψηλά επίπεδα.
Ειδικότερα:
- το 2017 καταγράφηκαν 4.212 περιστατικά,
- το 2018 σημειώθηκαν 5.068 και
- το 2019 καταγγέλθηκαν 5.220 περιστατικά.
Όσον αφορά στην περίοδο της πρώτης καραντίνας συγκριτικά με την περίοδο που διανύουμε τώρα, οι υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας κατέγραψαν τα εξής:
- Τον Μάρτιο του 2019 είχαμε 433 αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας ενώ τον Μάρτιο του 2020 καταγράφηκαν 351 αδικήματα.
- Τον Απρίλιο του 2019 καταγγέλθηκαν 412 παρόμοια αδικήματα ενώ έναν χρόνο μετά, τον ίδιο μήνα, 337.
- Τον Μάιο του 2019 σημειώθηκαν 442 και τον Μάρτιο του 2020 αναφέρθηκαν 415.
«Από τα στατιστικά της Ελληνικής Αστυνομίας δεν φαίνεται να προκύπτει αύξηση το επίμαχο χρονικό διάστημα του περιορισμού της κίνησης και του εγκλεισμού κατά την πρώτη φάση της πανδημίας. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψην ότι η ενδοοικογενειακή βία συνοδεύεται από έναν σημαντικό «σκοτεινό αριθμό εγκληματικότητας», δηλαδή, πάντα υπάρχουν κάποια περιστατικά που δεν καταγγέλλονται», δηλώνει στο ert.gr η εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛ.ΑΣ., Ιωάννα Ροτζιώκου.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου, η Ελληνική Αστυνομία διεξάγει από τον Νοέμβριο του 2019 έως σήμερα εκστρατεία ενημέρωσης με τίτλο: «Έχεις φωνή. Είμαστε δίπλα σου», με σκοπό την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση των πολιτών για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας.
Η HandTalks για τη βία στη γυναίκα
Η βία κατά των γυναικών συνδέεται με ευρύτερα θέματα εξουσίας και ελέγχου στις κοινωνίες μας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί βίωμα των περισσότερων γυναικών σε κάποιο σημείο της ζωής τους. Η αυξανόμενη δημοσιοποίηση από γυναίκες από όλες τις περιοχές και όλα τα κοινωνικά στρώματα φέρνει στο φως το μέγεθος του προβλήματος και καταδεικνύει τη δύναμη των γυναικείων κινημάτων να κινητοποιήσουν για να οδηγήσουν τη δράση και την ευαισθητοποίηση που απαιτείται για την εξάλειψη της παρενόχλησης και της βίας παντού.
H ομάδα εθελοντικής δράσης HandTalks, τα μέλη της οποίας είναι η Βασιλική Γεωργάκη και οι κόρες της Γιωργία και Εριέττα Τερζή, δημιούργησε ένα video στη Νοηματική γλώσσα με στόχο να στείλει μήνυμα ευαισθητοποίησης σε όλες τις γυναίκες∙ αφορμή στάθηκε η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25 Νοεμβρίου).
Όπως αναφέρει στο ert.gr η συντονίστρια της ομάδας, Βασιλική Γεωργάκη, στο video συμμετέχουν (εκτός από τις τρεις κυρίες της HandTalks) μια κωφή δασκάλα-διερμηνέας, τέσσερις πτυχιούχοι και μία σπουδάστρια της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας. Οι υπόλοιποι συμμετέχοντες ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με αυτή τη γλώσσα. «Εννοείται ότι δεν ήταν εύκολο και πως υπήρξαν δυσκολίες. Εξάλλου, ο σκοπός μας δεν ήταν να διδάξουμε τη Νοηματική γλώσσα αλλά να στείλουμε το μήνυμά μας μέσω αυτής της γλώσσας στις απανταχού γυναίκες: να αντισταθούν και να αντιδράσουν σε όποια μορφή βίας υφίστανται! Η συνεργασία όλων όσοι συμμετείχαν εθελοντικά στο video ήταν άψογη και η προσπάθεια μεγάλη παρά το φορτωμένο πρόγραμμα του καθενός. Η επικοινωνία μαζί τους έγινε μέσω video-μηνυμάτων». Ο στόχος ένας: να μεταδοθεί ένα ηχηρό μήνυμα κατά της βίας στη γυναίκα!
Γιατί όμως η Βασιλική Γεωργάκη επέλεξε να χρησιμοποιήσει τη Νοηματική Γλώσσα για να στείλει αυτό το μήνυμα; «Η Νοηματική στο video προέκυψε λόγω της αδελφής μου η οποία είναι κωφή. Τη νοηματική γλώσσα τη γνωρίζω από την παιδική μου ηλικία καθώς είναι ο μόνος τρόπος επικοινωνίας ανάμεσα μας. Στον περίγυρο της αδελφής μου έχω γνωρίσει γυναίκες οι οποίες έχουν υποστεί τη βία σε διάφορες μορφές. Έτσι αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα video στη Νοηματική για να στείλουμε το μήνυμά μας!».
«Η σιωπή δεν είναι λύση. Η σιωπή συμβάλλει στη κάλυψη του προβλήματος το οποίο δυστυχώς με τον καιρό θα μεγαλώνει παρά τις διαβεβαιώσεις για αλλαγή συμπεριφοράς του θύτη προς το θύμα. Η κάθε κακοποιημένη γυναίκα θα πρέπει να βρει τη δύναμη και το κουράγιο να αναζητήσει βοήθεια από τους ειδικούς που υπάρχουν στις αντίστοιχες Δομές Φιλοξενίας ανά την επικράτεια. Όσοι γνωρίζουμε περιπτώσεις στις οποίες το θύμα σιωπά, είτε από φόβο είτε από ντροπή, ας ενημερώνουμε τις αρμόδιες υπηρεσίες κάθε δήμου», τονίζει η Εριέττα Τερζή στο ert.gr.
Συμμετέχουν στο video, κατά σειρά εμφάνισης, οι: Βασιλική Γεωργάκη, Ιωάννα Γρεβενίτου, Γεωργία Τερζή, Δώρα Ζιρτιλίδου, Φωτεινή Αθερίδου, Κωνσταντίνα Γιαννοπούλου – Μιχαήλ Σπανός, Εριέττα Τερζή, ο μικρός Ιάσωνας Μαυρουδής, Έλλη Κελαναστά, Αναστασία Κεχαγιά – Γιώργος Συμεωνίδης, Γαρυφαλλιά Σπύρου, Ρεγγίνα Μακέδου, Κυριακή Μακέδου, Μαρία Μαυρογένη, Χρύσα Πυραλεμίδου, Ελεάννα Fulop, Γιώργος Μανίκας, ο μικρός Άγγελος Μανίκας, Φίλιππος Αναστασιάδης, Μαρία Πάγκαλου, Σπυριδούλα Φατούρου, Μάγδα Κουντουρουπάκη, Γιώργος Παράσχος, Ελένη Κασελούρη, Κατερίνα Λαβαντσιώτου, Ευαγγελία Μάγγου, Φανή Αναστασιάδου, Μάντα Παπαδάκου, Τάκης Βαμβακίδης, Όλγα Πουταχίδου, Βενετία Καμάρα.
Η ομάδα HandTalks δημιουργεί συχνά video στα οποία μέσω της Νοηματικής γλώσσας στέλνει μηνύματα ανθρωπισμού και αγάπης, αλλά και συμπαράστασης στις ευαίσθητες και αδύναμες ομάδες συμπολιτών μας. Μέσα από τις εθελοντικές δράσεις τους, τα μέλη της HandTalks επιθυμούν τη διάδοση της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας, «την ενεργοποίηση των συνανθρώπων μας, την αγάπη προς τη διαφορετικότητα (που πάντοτε κρύβει τη δική της ομορφιά) και φυσικά την προβολή αλλά και τη σημαντικότητα του εθελοντισμού», υπογραμμίζει η Εριέττα Τερζή. «Οι άνθρωποι της γενιάς μου θεωρώ πως ευαισθητοποιούνται σε ικανοποιητικό βαθμό στα ευαίσθητα ανθρωπιστικά ζητήματα. Βάζοντας ο καθένας από εμάς τους νέους το δικό του λιθαράκι είμαι βέβαιη πως όλοι μαζί, ενωμένοι, γεμάτοι με ιδέες, όνειρα, ενσυναίσθηση και αγάπη μπορούμε να καταφέρουμε σπουδαία πράγματα. Ωστόσο, νομίζω πως μπορούμε να γίνουμε ακόμα πιο ενεργοί με τη μεγαλύτερη συμβολή της Πολιτείας» αναφέρει η ίδια.
Σε περίπτωση ανάγκης, κάθε ενδιαφερόμενη/ος μπορεί να καλεί στον πενταψήφιο αριθμό 15900 προς αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς, αλλά και να απευθύνεται στο δίκτυο των δομών της Γενικής Γραμματείας, λαμβάνοντας ενημέρωση-πληροφορίες από τις σχετικές ιστοσελίδες: www.isotita.gr και www.womensos.gr