Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη;
Η συναισθηματική νοημοσύνη (Emotional Intelligence) αναφέρεται στην ικανότητα αντίληψης, ελέγχου και αξιολόγησης των συναισθημάτων μας. Μερικοί ερευνητές προτείνουν ότι η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να αναπτυχθεί και να ενισχυθεί από την προσπάθεια ενός ατόμου, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι αποτελεί ένα εγγενές χαρακτηριστικό.
Η ικανότητα έκφρασης και ελέγχου των συναισθημάτων είναι απαραίτητη, όπως επίσης και η ικανότητα κατανόησης, ερμηνείας και απόκρισης στα συναισθήματα των άλλων. Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο δεν θα μπορούσατε να καταλάβετε πότε ένας φίλος ένιωθε λυπημένος ή όταν ένας συνάδελφος ήταν θυμωμένος. Οι ψυχολόγοι αναφέρονται σε αυτήν την ικανότητα ως συναισθηματική νοημοσύνη και ορισμένοι ειδικοί ισχυρίζονται και ότι μπορεί να είναι πιο σημαντικό και από το ίδιο το IQ, όσον αφορά στην επίδραση και στη συνολική επιτυχία της ζωής σας. Υπάρχουν αρκετά σεμινάρια τα οποία προσπαθούν να αφυπνήσουν την προσοχή των ατόμων απέναντι στη σημαντικότητα της συναισθηματικής νοημοσύνης, όπως είναι τα σεμινάρια ψυχολογίας με τον ψυχοθεραπευτή Dr. Γρηγόρη Βασιλειάδη, που έχουν βοηθήσει εκατοντάδες ανθρώπους να αναγνωρίσουν τα εσωτερικά τους συναισθήματα και να αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο στην ίδια τους τη ζωή.
Πώς μετράται η συναισθηματική νοημοσύνη
Έχουν προκύψει διάφορες αξιολογήσεις για τη μέτρηση των επιπέδων συναισθηματικής νοημοσύνης ενός ατόμου. Τέτοιες δοκιμές γενικά εμπίπτουν σε έναν από τους δύο τύπους: τα τεστ αυτοαναφοράς και τα τεστ ικανοτήτων.
Τα τεστ αυτοαναφοράς είναι οι πιο συνηθισμένα, επειδή είναι πιο εύκολα στη διαχείριση και στη βαθμολογία. Σε τέτοιες δοκιμές, οι ερωτηθέντες απαντούν σε ερωτήσεις ή δηλώσεις βαθμολογώντας τις δικές τους συμπεριφορές. Για παράδειγμα, σε μια δήλωση του στυλ: “Αισθάνομαι συχνά ότι καταλαβαίνω πώς αισθάνονται οι άλλοι”, ένας που υπόκεινται στο συγκεκριμένο τεστ μπορεί να βαθμολογήσει τη δήλωση αυτή, χρησιμοποιώντας τις διάφορες κλίμακες μέτρησης.
Τα τεστ ικανοτήτων, από την άλλη πλευρά, περιλαμβάνουν την ανταπόκριση των εξεταζόμενων σε διάφορες καταστάσεις και στη συνέχεια διενεργείται η αντίστοιχη αξιολόγηση πάνω στις δεξιότητές τους. Τέτοιες δοκιμές απαιτούν συχνά από τους ανθρώπους να αποδείξουν τις ικανότητές τους, οι οποίες στη συνέχεια βαθμολογούνται από ένα τρίτο άτομο.
Τα “συστατικά” της συναισθηματικής νοημοσύνης
Οι ερευνητές προτείνουν ότι υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένης της συναισθηματικής αντίληψης, της ικανότητας λογικής χρήσης των συναισθημάτων, της ικανότητας κατανόησης των συναισθημάτων και της ικανότητας διαχείρισης των συναισθημάτων.
Αντιλαμβανόμενα συναισθήματα: Το πρώτο βήμα στην κατανόηση των συναισθημάτων είναι να τα αντιληφθούμε με ακρίβεια. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την κατανόηση μη λεκτικών σημάτων όπως η γλώσσα του σώματος και οι εκφράσεις του προσώπου.
Εκλογίκευση των συναισθημάτων: Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει τη χρήση των συναισθημάτων για την προώθηση της σκέψης και της γνωστικής μας δραστηριότητας. Τα συναισθήματα μας βοηθούν στο να εστιάσουμε τις αντιδράσεις μας, απαντώντας συναισθηματικά σε πράγματα που συγκεντρώνουν την προσοχή μας.
Κατανόηση των συναισθημάτων: Τα συναισθήματα που αντιλαμβανόμαστε μπορούν να έχουν ένα τεράστιο εύρος νοημάτων. Εάν κάποιος εκφράζει συναισθήματα θυμού, ο παρατηρητής πρέπει να ερμηνεύσει την αιτία του θυμού του ατόμου και τι θα μπορούσε να σημαίνει. Για παράδειγμα, εάν το αφεντικό σας φαίνεται θυμωμένο, μπορεί να σημαίνει ότι είναι δυσαρεστημένος με τη δουλειά σας ή μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν κατάφερε να κλείσει μια οικονομική συμφωνία με ένα σημαντικό πελάτη.
Διαχείριση συναισθημάτων: Η ικανότητα της αποτελεσματικής διαχείρισης των συναισθημάτων σας είναι ίσως το κρισιμότερ μέρος της συναισθηματικής νοημοσύνης. Η ρύθμιση των συναισθημάτων και η κατάλληλη απόκριση σας καθώς και η ανταπόκριση στα συναισθήματα των άλλων είναι σημαντικές πτυχές της συναισθηματικής διαχείρισης, οι οποίες έχουν άμεση επιρροή με τις καθημερινές ανθρώπινες συναναστροφές σας.
