Παγκόσμια ημέρα για το Άσθμα, ημέρα ευαισθητοποίησης του κοινού!

Το βρογχικό άσθμα είναι μια από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού. Περίπου 300 εκατομμύρια άτομα πάσχουν σε όλο τον κόσμο και η συχνότητά του έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια, ιδιαίτερα στα παιδιά. Σύμφωνα με επιδημιολογική έρευνα της Ομάδας Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας,  ο επιπολασμός της νόσου στο Ελληνική επικράτεια ανέρχεται στο 8,6%,  δηλαδή 900.000 περίπου παιδιά και ενήλικες έχουν άσθμα.

Το άσθμα είναι ένα χρόνιο νόσημα με υφέσεις και εξάρσεις. Τα συμπτώματα του άσθματος είναι κυρίως η δύσπνοια, ο βήχας, ο συριγμός και το βάρος στο στήθος και οφείλονται στο ότι οι βρόγχοι των ασθματικών είναι υπεραντιδραστικοί, δηλ. αντιδρούν εύκολα σε ερεθίσματα από το περιβάλλον και στενεύουν, δυσκολεύοντας έτσι την αναπνοή. Τα ερεθίσματα αυτά μπορεί να είναι αλλεργιογόνα (π.χ. γύρεις από φυτά), ιογενείς λοιμώξεις, έντονες μυρωδιές αλλά και έντονα συναισθήματα, υγρασία, φάρμακα (όπως η ασπιρίνη και ορισμένα αντιυπερτασικά) καθώς και τροφές. Τα ερεθίσματα δεν είναι τα ίδια για όλους τους ασθενείς και η κλινική εικόνα μπορεί επίσης να είναι διαφορετική σε κάθε άτομο. Οι μηχανισμοί της στένωσης των βρόγχων που παρατηρείται στο άσθμα είναι κυρίως δύο: βρογχόσπασμος δηλαδή σύσπαση των λείων μυών γύρω από τους βρόγχους καθώς και φλεγμονή με οίδημα του τοιχώματος. Έτσι η θεραπεία του άσθματος βασίζεται σε βρογχοδιασταλτικά φάρμακα όσο και σε φάρμακα που καταστέλλουν τη φλεγμονή – κυρίως εισπνεόμενα κορτικοειδή. Τα συμπτώματα επηρεάζουν όχι μόνο  την υγεία του ασθενούς αλλά και την ποιότητα της ζωής του. Οι ασθενείς, – πολύ συχνά παιδιά ή νεαροί ενήλικες – δεν μπορούν να παίξουν ή να αθληθούν, να συμμετάσχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες ή χάνουν μέρες από την δουλειά ή το σχολείο. Σε μελέτη που έχει γίνει στην Ελλάδα φάνηκε ότι το 43% των ασθενών θεωρούν ότι το άσθμα τους δεν ελέγχεται καλά, πάνω από το 50% δηλώνουν περιορισμούς στη φυσική τους δραστηριότητα, ενώ 20-30% δηλώνουν περιορισμούς στις κοινωνικές τους δραστηριότητες. Με την κατάλληλη όμως φαρμακευτική αγωγή, το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, έτσι ώστε ο ασθενής να ζει μια φυσιολογική ζωή χωρίς συμπτώματα και χωρίς περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

Η διάγνωση του βρογχικού άσθματος γίνεται με βάση την κλινική εικόνα του ασθενούς και επιβεβαιώνεται με απλές εξετάσεις ελέγχου του αναπνευστικού που είναι η σπιρομέτρηση, η ροομέτρηση, η μέτρηση του εκπνεόμενου μονοξειδίου του αζώτου (FENO). Ανάλογα με το επίπεδο ελέγχου του άσθματος χορηγούνται οι κατάλληλοι φαρμακευτικοί συνδυασμοί φαρμάκων. Επίσης, παράλληλα με την φαρμακευτική αγωγή πρέπει να επιχειρείται αποφυγή των παραγόντων που πυροδοτούν το άσθμα (αλλεργιογόνα, ιογενείς λοιμώξεις, υγρασία, έντονα συναισθήματα, φάρμακα και τροφές), στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό. Το άσθμα είναι μια νόσος που επηρεάζει όχι μόνο το κοινωνικό σύνολο, αλλά και επιβαρύνει οικονομικά τις υπηρεσίες υγείας. Στοιχεία από διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι το μέσο ετήσιο κόστος του άσθματος στην Ευρώπη ανέρχεται περίπου στα 17,7 δις ευρώ. Το κόστος αυτό αφορά, κατά κύριο λόγο, δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης ενώ η φαρμακευτική θεραπεία αντιπροσωπεύει ένα μικρό μέρος του συνολικού κόστους. Το κόστος αντιμετώπισης της πάθησης στη χώρα μας φαίνεται να αγγίζει τα 90 εκατ. ευρώ.

Η 7^_η Μαΐου 2019 – Παγκόσμια Ημέρα για το Άσθμα, αποτελεί λοιπόν μια ημέρα εγρήγορσης και εκπαίδευσης για το συχνό αυτό νόσημα του αναπνευστικού.

Το φετινό μήνυμα περιλαμβάνει το ακρωνύμιο STOP που αναφέρεται σε 4 βασικές αρχές της ορθής διαχείρισης του άσθματος:

1) Την σωστή εκτίμηση των ασθματικών συμπτωμάτων

2) Την αξιολόγηση της απάντησης στη θεραπεία

3) Την παρακολούθηση και επανεκτίμηση και

4) Την προσαρμογή της φαρμακευτικής αγωγής βάσει των ανωτέρω.

Η ορθή διαχείριση του άσθματος είναι ένας εφικτός στόχος που οδηγεί σε βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων αλλά και σε ελάττωση του κόστους για τη δημόσια υγεία που είναι ιδιαίτερα υψηλό όταν δεν αντιμετωπίζεται σωστά. Το μήνυμα αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό για όσους πάσχουν από σοβαρό άσθμα που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή τους ζωή και προβληματίζει τον θεράποντα ιατρό. Με τις νεότερες βιολογικές θεραπείες ο στόχος της επιτυχούς διαχείρισης αυτών των ασθματικών είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά εφικτός.