Έκθεση ψηφίδων – ψηφιδωτών στο Μαυσωλείο του Οσμάν-Σαχ

Στο άγνωστο σε πολλούς Μαυσωλείο των Τρικάλων, πραγματοποιείται έκθεση ψηφίδων – ψηφιδωτών. Πρόκειται για το Μαυσωλείο του Οσμάν Σάχ, δηλαδή για το «μικρό τζαμί», που βρίσκεται στον χώρο του Κουρσούν Τζαμί. Στον χώρο αυτόν συνεργάζονται, ο Δήμος Τρικκαίων,. Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Τρικάλων για μια μοναδική έκθεση. Εχει τον τίτλο «Ψηφίδων ψήγματα» από τον Αντώνη Καρακωνσταντάκη, που ασχολείται καλλιτεχνικά με το όλο θέμα τα τελευταία 20 χρόνια. Ο ίδιος, διδάσκων στο τμήμα ψηφιδωτού του Ελεύθερου Εργαστηρίου Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας – Μουσείο Γ.Ι.Κατσίγρα, παρουσιάζει για πρώτη φορά τα έργα του στα Τρίκαλα, σε έναν χώρο που δεν είναι γνωστός, αναδεικνύοντάς τον.
Η έκθεση εγκαινιάζεται την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017 στις 20:00. Θα διαρκέσει μέχρι τις 18 Ιουνίου 2017 με ωράριο επίσκεψης 11:00 – 13:00 και 18:30 – 22:00.
Επιμέλεια έκθεσης, Μάριος Ξηρομερίτης, χειρουργός ογκολόγος, π. πρόεδρος Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας.

Σημείωμα για τον Αντώνη Καρακωνσταντάκη

Τον Αντώνη Καρακωνσταντάκη είχα την τύχη και την τιμή να τον γνωρίσω πριν από 10 χρόνια, όταν δούλευα στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας -­‐ Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα. Δεν με εντυπωσίασε μόνο σαν καλλιτέχνης αλλά και σαν άνθρωπος. Απλός, προσιτός, μετρημένος, πάντα χαμογελαστός, άνθρωπος με χιούμορ και βαθιά προσήλωση στο έργο του.

Όταν μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι θέλει να αναφερθώ στο έργο του, είπα: “Ωραία, αυτά που σκέφτομαι κάθε φορά που αντικρίζω έργα του στο σπίτι μου, γιατί έχω την τύχη να διαθέτω μερικά από αυτά, έχω την ευκαιρία σήμερα να τα μοιραστώ μαζί σας…”.

Τί κάνει λοιπόν ο Καρακωνσταντάκης; Δίνει πνοή σε ένα δύσκολο υλικό. Την πέτρα.

Τις πιο παλιές και θαυμαστές ιστορίες μπορεί να πει μία πέτρα. Ιστορίες καλά κρυμμένες μέσα της. Πέτρες προστατευμένες στην αγκαλιά της γης, άλλες χαμένες στα ψηλά βουνά, σε σημεία δυσπρόσιτα, άλλες στα βάθη της θάλασσας, άλλες δίπλα μας… Η κάθε μια μοναδική, κουβαλάει τις δικές της μνήμες και τα δικά της μυστικά. Αυτά τα μυστικά προσπαθεί λοιπόν να μάθει ο Αντώνης Καρακωνσταντάκης και με το δικό του μοναδικό τρόπο, τοποθετώντας τις ψηφίδες, ολοκληρώνει την ιστορία και μεταφέρει το μήνυμα σε εμάς. Πόσο τυχερός είναι, όταν, κόβοντας την πέτρα, είναι ο πρώτος που διαβάζει την ιστορία της και νιώθει την ανυπομονησία και ίσως την προσδοκία της να ακουστεί. Δεν ξέρω αν ο ίδιος ο καλλιτέχνης το έχει συνειδητοποιήσει αλλά είναι συνδημιουργός της φύσης. Λιτός, αφαιρετικός, επεμβαίνει τόσο όσο πρέπει στην πέτρα που αποτελεί για αυτόν ένα χρωματιστό καμβά με αρμονία και συνδυασμούς χρωμάτων που μόνο η φύση μπορεί να δώσει. Κάθε πέτρα μοναδική, κάθε ψηφίδα μοναδική, η έμπνευση του καλλιτέχνη αστείρευτη και το αποτέλεσμα… ένα έργο τέχνης που δεν αντιγράφεται, που όμοιό του δεν υπήρξε ούτε θα υπάρξει.

Η δουλειά του δύσκολη και απαιτητική. Από την εύρεση του κατάλληλου υλικού, πράγμα όχι και τόσο απλό αφού η εξωτερική όψη πολλές φορές διαφέρει από το εσωτερικό, την επεξεργασία του, την κοπή ακριβείας που απαιτείται και όλη την υπόλοιπη δουλειά για την ολοκλήρωση. Γιατί η πέτρα είναι δύσκολο υλικό, δύσκολα επεξεργάζεται. Και ταυτόχρονα τόσο σκληρό, αλλά και τόσο εύθραυστο, γιατί μια λάθος κίνηση μπορεί να το καταστρέψει.

Απαιτείται λοιπόν δουλειά ακριβείας πάνω σε ένα μοναδικό καμβά. Το αποτέλεσμα όμως σε αποζημιώνει. Γιατί όσο ψυχρή είναι μια πέτρα σαν υλικό στη φύση, άλλο τόσο ζεστή γίνεται όταν την επεξεργαστείς. Και όταν αυτή η επεξεργασία είναι μοναδική, από ανθρώπους σαν τον Καρακωνσταντάκη, την απογειώνει.

Ο Καρακωνσταντάκης με την τεχνική του αναμιγνύει τόπους, χρόνο, ιστορίες, γιατί και οι ψηφίδες από πέτρα είναι. Τα θέματά του απεριόριστα, άλλωστε η φύση δεν έχει τελειωμό, δεν έχει όρια.

Τα έργα του συνοδεύονται πάντοτε από εμπνευσμένα ποιήματα, που όταν τα διαβάζει κανείς σκέφτεται πόσο χαρισματικός είναι και πώς μπορεί μέσα σε λίγες γραμμές να μεταφράζει το συναίσθημα σε λόγο.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς από την πολύχρονή του πορεία; Τις εκθέσεις του, ατομικές και ομαδικές; Την ενεργή συμμετοχή του σε σημαντικά δρώμενα σε όλη την Ελλάδα; Τη διδακτική του εμπειρία; Τα ιδιωτικά και τα δημόσια έργα του;

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να κάνω μια ειδική αναφορά στα δημόσια έργα του Καρακωνσταντάκη που υπάρχουν διάσπαρτα στη Λάρισα και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Ψηφιδωτά στον πεζόδρομο Αγ. Αθανασίου, στην πλατεία Ταχυδρομείου, στη ΔΕΥΑΛ, στο παρρεκλήσι του Αγ. Γεωργίου και στη Χριστιανική Εστία Απ. Παύλου. Στους Αμπελόκηπους, στην Αλόνησσο και την πλατεία του Αμπελώνα. Γλυπτά στο γήπεδο της ΑΕΛ, στην κορυφή του Ολύμπου, στο ΙΑΣΩ αλλά και βέβαια στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (κτίριο Κατσίγρα και Βιόπολις).

Σήμερα όλοι μας έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε μια αναδρομική έκθεση η οποία θα μας θυμίσει τις παλαιότερες δημιουργίες του, δημόσια και ιδιωτικά έργα, μια μοναδική αγιογραφία, αλλά ταυτόχρονα θα μας εισάγει σε μια καινούρια ενότητα της δουλειάς του που είναι το κόσμημα. Μικρά, μοναδικά έργα τέχνης προορισμένα να κοσμούν, όπως λέει και ο ίδιος “στήθη γυναικών”.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφέρω κάτι που μου έμεινε χαραγμένο στη μνήμη μου σε μια από τις παλαιότερες συζητήσεις μας. Για τον ίδιο, η τέχνη του ψηφιδωτού ήταν η πρώτη που δημιούργησε ο άνθρωπος, εν αγνοία του σίγουρα, λόγω ανάγκης και συγκυριών. Γιατί όταν τοποθετούσε την πέτρα στη λάσπη για να πατήσει, άθελά του δημιουργούσε τέχνη. Και όντως… πόσο έξυπνο… μήπως έχει δίκιο;